B: Wat maakt een gitaar tot een goede gitaar?
Dat is een hele lastige vraag. Ik ben er decennia lang mee bezig geweest.
Hier behandelen we de algemene zaken die gelden voor alle gitaren.
Allereerst is er gewoon de bouwkwaliteit.
Dan is er de geluidskwaliteit.
En tenslotte is er een emotinele kwaliteit.
We beginnen met het makkelijkste:
De bouwkwaliteit.
De gitaar moet heel blijven en op toon blijven. Doet hij dat niet, dan kan hij bij het grofvuil (of hij moet gerestaureerd worden).
Ik heb nieuwe gitaren gezien die zo slecht in elkaar zaten dat, bij normaal gebruik, de nek er binnen de kortste keren spontaan afbrak. Dat is dus sowieso geen goede gitaar.
De nek moet recht blijven. Hij mag niet krom trekken of torderen.
De frets moeten van dusdanige kwaliteit zijn dat er niet snel deuken in ontstaan, en ze moeten goed vlak gemaakt zijn, zodat er geen ongewenste trillingen ontstaan, en je mag je vingers er niet aan openhalen.
Als de tuners niet van goede kwaliteit zijn, zal de gitaar ontstemmen. Dan blijf je bijstemmen en dat is vervelend. En als tijdens een liedje je snaren verlopen, klinkt alles gewoon vals. Je speelplezier kan er behoorlijk door vergald worden.
De klankkast van de gitaar moet ook heel blijven. Er mogen geen scheuren in het boven- of onderblad ontstaan en de zijkanten en de beide bladen moeten dusdanig verlijmd zijn dat alles aan elkaar blijft zitten. Ook bindingen moeten netjes op hun plaats blijven zitten.
Ook de zangbalken mogen niet los raken. Dan gaan ze trillen.
En de brug mag natuurlijk ook niet losbreken.
Tot zover is het simpel.
Dan de geluidskwaliteit.
Dat is al iets moeilijker. Want wat mooi of lelijk gevonden wordt, kan subjectief zijn.
De toonzuiverheid is in ieder geval van groot belang.
Staan de frets niet goed, dan krijg je geen zuivere noten. De intonatie deugt dan niet. De tussenmaten van de frets zijn tegenwoordig met computerprogramma's makkelijk te berekenen. In vroeger jaren was dat veel lastiger. Toen moest dat met de hand gebeuren.
De afstand van de topkam tot de 12e fret moet gelijk zijn met de afstand van de 12e fret tot de brugkam.
Maar bij elektrische gitaren is de brug veelal instelbaar zodat we de afstanden kunnen bijstellen. Dat heeft een reden. Daar komen we bij elektrische gitaren op terug.
De klank die uit een akoestische gitaar komt, wordt bepaald door de vorm van de klankkast, de gebruikte houtsoorten, de zangbalken en de geluidsopeningen.
En door de gebruikte snaren. De snaren behandelen in een apart hoofdstuk.
De klank die uit een elektrische gitaar komt wordt voornamelijk bepaald door de elementen, de snaren, de potmeters en de versterker. En daar kan nog een hele hoop aan gesleuteld worden met effecten.
De gebruikte houtsoorten zijn van veel minder belang. De vorm doet er nog minder toe.
Dan zijn er nog hybride gitaren. Bijvoorbeeld akoestische gitaren met een ingebouwd element en semi-hollowbody elektrische gitaren.
Daar komen we ook op terug bij de akoestische en elektrische gitaren.
Dan wordt het moeilijk:
De emotionele kwaliteit.
Dit is een punt dat in heel veel gitaargropen op internet tot verhitte en eindeloze discussies heeft geleid en altijd zal leiden.
Want zelfs bij blinde testen is het lastig de kwaliteiten te herkennen.
Er zijn veel testen gedaan waarbij hetzelfde type gitaar, maar in verschillende prijsklasen, op dezelfde versterker bespeeld wordt.
Zet een hele goede koptelefoon op, doe je ogen dicht, en je hebt er een hele kluif aan om de bespeelde gitaar aan het juiste prijskaartje te hangen.
Ook vooroordelen spelen een grote rol.
Laat je niets wijsmaken door mensen met een sterk geformuleerde mening op internet. Vraag eens of ze daadwerkelijk de besproken gitaar bespeeld hebben, en het blijft vaak stil. (Het is één van de redenen dat ik mijn zoektocht ben gestart.)
Ga zelf het instrument bespelen, luister naar andere gitaristen, bedenk dat opnamekwaliteit nogal kan verschillen, en vorm je eigen mening.
Het is zeker niet zo dat alleen de gevestigde topmerken een goed instrument afleveren. Zelfs bij die merken heb ik diverse instrumenten van hetzelfde merk en typenummer teleurgesteld in het rek teruggezet, tot ik die ene vond die er echt bovenuit stak.
Ik heb ook instrumenten gehad die helemaal niet bekend stonden als duur en prestigieus, maar die geweldig klonken. Vaak heb ik wel het een en ander aan de afwerking van de frets of de afstelling van de tuners moeten doen, maar dan was het ook echt een geweldig klinkende en spelende gitaar.
Dus het gaat er vooral om wat je zelf mooi vindt. En vaak wordt toch erg gekozen op vorm en kleur. Zeker als het een eerste gitaar is, is het allemaal erg ingewikkeld, want waar moet je nou allemaal op letten?
Ik hoop een tipje van de sluier van op te lichten in de hoofdstukken akoestische gitaar en elektrische gitaar.